Zacznijmy od małego eksperymentu. Przewińcie stronę na koniec artykułu i przyjrzyjcie się obrazkowi załączonemu tuż nad bibliografią. Następnie postarajcie się zapamiętać kolejność liczb wpisanych w kwadraty – możecie to robić dowolnie długo. Gdy już uznacie, że wystarczająco dobrze pamiętacie ustawienie liczb, wróćcie do tego miejsca i spróbujcie je wypowiedzieć po kolei, jednocześnie wskazując palcem odpowiadające im puste kwadraty z poniższego obrazka...czytaj więcej

Pamięć jest fenomenem godnym uwagi z co najmniej dwóch względów. Okazuje się, po pierwsze, że pamięć występuje u zwierząt powszechnie i była odkrywana już u zwierząt najniższego rzędu (np.: u wypławka białego). Po drugie, pamięć jest dla rozwoju gatunków, a w szczególności człowieka, niezbędna. To dzięki niej możliwe jest uczenie się, czyli pozostawianie trwałych śladów w układzie nerwowym [1] . Badania nad pamięcią prowadzi się od bardzo dawna. To, że...czytaj więcej

Nasz mózg jest nieustannie aktywny. Czym się zajmuje? Badania pokazują, że niemal połowę czasu spędzonego na jawie poświęcamy na błądzenie myślami. Naszą głowę zaprzątają wówczas myśli niezwiązane z bieżącą czynnością: rozmyślania o przyszłości, fragmenty wspomnień, luźne skojarzenia z bieżąca sytuacją. Jeśli nie skupiamy się na konkretnym zadaniu, nasze myśli ochoczo rozbiegają się w różne strony. Gdzie szukać owych błądzących myśli? W sieci stanu...czytaj więcej

W pamięci epizodycznej zapisywane są specyficzne, indywidualne doświadczenia każdej jednostki osadzone w kontekście czasu i miejsca będących tłem dla uprzednich wydarzeń. Pamięć epizodyczna umożliwia umysłową podróż przez zbiór zdarzeń składających się na naszą mentalną autobiografię. Zakłada się, że wspomniane „podróże w czasie” z perspektywy neuronalnej są możliwe za sprawą ponownego wzbudzenia oscylacji określonych obszarów kory mózgowej, których...czytaj więcej

Codziennie nasz mózg mierzy się z setkami zadań. Kiedy napotyka na problem, na przykład matematyczny, uruchamia całą rzeszę procesów, mających na celu odpowiednie zapisanie potrzebnych informacji, utworzenie schematu poszczególnych kroków, jakie będziemy musieli przeprowadzić oraz, wreszcie, również ich wykonanie. Zagadką, nad którą trudzi się wiele tęgich głów, jest to, jakie mechanizmy oraz obszary mózgu zaangażowane są w te działania. Nadja...czytaj więcej

Hipokamp, zwany inaczej rogiem Ammona, to niewielka struktura mózgu położona w tylnej części przyśrodkowej powierzchni płata skroniowego, stanowiąca część układu limbicznego. Do funkcji hipokampa należy przenoszenie informacji z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej, a także uczenie się i zdolność orientacji w przestrzeni. Jego nazwa pochodzi od konika morskiego, którego hipokamp przypomina swoim kształtem. Jest on częścią większej struktury, zwanej...czytaj więcej

Choroba Alzheimera, okrutny niszczyciel mózgu, upośledzający funkcjonowanie neuronów, jest coraz większym problemem naszej starzejącej się populacji. Spowodowana przez Alzheimera demencja wiąże się z takimi zaburzeniami jak: afazja (zaburzenia mowy), zapominanie niedawnych zdarzeń, apraksja (zaburzenia wykonywania precyzyjnych ruchów), problemy z orientacją przestrzenną, zaburzenia percepcji, czy trudności w wykonywaniu codziennych czynności. Do dziś nie...czytaj więcej

Większość z nas z pewnością lubi postępować w zgodzie ze sobą: nasze zachowania zazwyczaj są spójne z tym, co czujemy i z tym, co o sobie myślimy. Dążymy także do zachowania zgodności między różnymi przekonaniami o tej samej sprawie. Chwila, w której docierające do nas informacje, nasze własne myśli lub postępowania są ze sobą w sprzeczności, z pewnością nie należy do najprzyjemniejszych. Dysonans poznawczy, bo tak właśnie się określa niezgodność pomiędzy...czytaj więcej

Inspirację do tworzenia odnaleźć nietrudno. Profesor Piotr Nowak odnalazł ją w rozmowie ze starym znajomym. Mnie natomiast, jak w reakcji łańcuchowej, zainspirowały rozważania profesora. Jestem nauczycielem w szkole podstawowej oraz doktorantem filozofii, prowadzącym zajęcia ze studentami. Zapewne nie mogę w żadnym stopniu porównywać swojego dorobku dydaktycznego z dorobkiem p. Nowaka. Niemniej mam do czynienia z osobami, które profesor był łaskaw...czytaj więcej