Wyobraźmy sobie przez chwilę świat, w którym nie ma strachu, frustracji i cierpienia. Świat, w którym pomimo niezgody i konfliktów panuje poczucie spokoju, zadowolenia i miłości, a ludzie wokół są szczęśliwi i uśmiechnięci. Zapowiada się zachęcająco, prawda? Nie, to nie jest scena ze świątecznej reklamy Coca-Coli.

Taką właśnie wizję świata przedstawia czytelnikowi Rick Hanson w swojej książce Szczęśliwy mózg. Wykorzystaj odkrycia neuropsychologii, by zmienić swoje życie. Jesteś ciekawy, w jaki sposób można przybliżyć tę bajeczną rzeczywistość? A może po prostu pragniesz być bardziej pewny siebie, spokojny i szczęśliwy? Przepis na dobre zmiany w życiu, zdaniem autora, jest prosty – należy „chłonąć dobro”.

Choć brzmi nieco enigmatycznie, zaproponowana przez amerykańskiego neuropsychologa metoda nie ma nic wspólnego ani z pozytywnym myśleniem, ani ze sztucznym wytwarzaniem pozytywnych doświadczeń. Nie chodzi w niej o zwykłe opakowanie smutku w radosne myśli. Nie polega ona także na zmianie nastawienia do życia i ludzi. Technika „chłonięcia dobra” uczy bycia uważnym w codziennej rzeczywistości, a także dostrzegania, zbierania i wzbogacania szczęśliwych chwil.

Książkę tę łatwo można pomylić z poradnikiem "psychologicznym”, których na rynku jest współcześnie mnóstwo. Jest niezwykle łatwa w odbiorze, autor przytacza wiele przykładów ze swojego własnego życia, a także z życia osób, które już zdążyły wypróbować zaproponowanej przez niego metody. Książka zapowiada wiele dobrych zmian w życiu czytelnika (jeśli tylko ów czytelnik zechce skorzystać z zawartych w niej wskazówek), a przesłanie jest naprawdę inspirujące: świat pozbawiony bólu i cierpienia nie jest utopią! Co wspólnego z tym wszystkim ma neuropsychologia? Forma Szczęśliwego mózgu z pewnością może wywołać burzę wątpliwości i falę podejrzeń. Pomiędzy lekturami z półki „Jesteś zwycięzcą” a dziełem Ricka Hansona jest jedna niezwykle istotna różnica: wszystkie tezy znalazły swoje potwierdzenie w badaniach naukowych, zarówno z zakresu psychologii, jak i neurobiologii (każdy naukowy fakt został opatrzony przypisem źródłowym).

Niewątpliwie mocnym fundamentem dla techniki Ricka Hansona jest proces zwany neuroplastycznością zależną od doświadczenia. Zapewne wielu z nas słyszało o londyńskich taksówkarzach, którzy mieli grubsze warstwy neuronalne w hipokampie – strukturze wspomagającej tworzenie wspomnień wzrokowo przestrzennych – w wyniku wykonywanego przez siebie zawodu (musieli bowiem pamiętać setki tras i skrótów). Coraz częściej mówi się także o zmianach neuronalnych w obszarach kory przedczołowej, wyspy i hipokampu, które zachodzą w wyniku regularnej praktyki uważności. Nasze doświadczenia mają duży wpływ na nasz mózg: wszystko, o czym myślimy, co czujemy i czego doznajemy tworzy naszą strukturę neuronalną – zdumiewające, lecz prawdziwe.

Jeszcze bardziej zadziwiającym jest fakt, że nasz mózg nie jest zbytnio dostosowany do panującej obecnie rzeczywistości. Przez wiele tysięcy lat kształtowały go bowiem doświadczenia zupełnie odmienne od tych, które są udziałem współczesnego człowieka. Głód, choroby, ogromne ryzyko urazów i czyhające zewsząd niebezpieczeństwo – taki świat był kolebką dla naszego mózgu. Nic zatem dziwnego, że mózg intensywniej reaguje na to, co złe po to tylko, aby skutecznie unikać zagrożenia, które dawniej zazwyczaj skutkowało śmiercią. Za sprawą tych domyślnych ustawień naszego mózgu przeceniamy zagrożenia, nie dostrzegamy zaś tego, co jest dla nas dobre. Co ciekawe w ciele migdałowatym znajdują się nawet obszary, których zadaniem jest zapobieganie oduczaniu się strachu. Jak pisze sam autor: „mózg jest niczym rzep na negatywne doświadczenia i jak teflon przeciwko doświadczeniom pozytywnym”. Łatwo można się domyśleć, że niezbyt to wszystko sprzyja naszej ogólnej satysfakcji z życia.

Co możemy zrobić, żeby wbrew wszechobecnej w naszym mózgu negatywności być szczęśliwymi? Musimy najpierw uwrażliwić go na dobro. Temu, jak możemy to zrobić, Rick Hanson poświęca całą odrębną część książki. Krok po kroku omówione zostają etapy „celowego uwewnętrzniania pozytywnych doświadczeń w pamięci utajonej”. Autor przytacza wiele przykładów tego, jak możemy przekształcać przemijające stany umysłowe (oczywiście te dobre) w trwałą strukturę neuronalną.

Jednym słowem Rick Hanson zaleca wplatać w płótno naszego życia coraz więcej barwnych nici przyjemnych doświadczeń i daje do tego konkretne narzędzie. Metafora „wplatania” jest w kontekście Szczęśliwego mózgu nieprzypadkowa. Autor bowiem z zadziwiającym wyczuciem i gracją wprowadza w tok opowieści „smaczki” neuropsychologiczne. Iniekcja wiedzy naukowej w jego wykonaniu jest zupełnie bezbolesna. Rick Hanson ma nieprzeciętny talent przedstawiania najbardziej nawet skomplikowanych odkryć neuronauki w sposób jasny i prosty. Wszystko to sprawia, że książka ta będzie dobrą lekturą dla wszystkich tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z neuronauką.

Co więcej autor umiejętnie przedstawia naukę w wydaniu codziennym, w jej aspekcie praktycznym. Cały obszerny rozdział został poświęcony temu, w jaki sposób możemy korzystać z metody „chłonięcia dobra”, żeby między innymi: poprawić sobie nastrój, poradzić z wydarzeniami traumatycznymi, wzmocnić relację partnerską, pomóc innym, a nawet przystosować tę technikę do wieku i sytuacji innych osób (np. dzieci). Wszystko to sprawia, że z dobrodziejstw metody opisanej przez Ricka Hansona mogą skorzystać także osoby, którzy zawodowo, na co dzień, obcują z innym człowiekiem –  trenerzy prowadzący szkolenia kadrowe, psychoterapeuci i coachowie.

Szczęśliwy mózg jest cennym źródłem zarówno podstawowej wiedzy neuropsychologicznej, jak i wielu jej praktycznych aspektów. Ostatni rozdział książki stanowi obszerny zbiór ćwiczeń, które mają posłużyć czytelnikowi do budowania kluczowych „sił wewnętrznych” – dobrego samopoczucia, entuzjazmu, spokoju, miłości i wielu innych. Rick Hanson zaprasza czytelnika do udziału w 21-dniowym wyzwaniu, które pozwoli wzmocnić zarówno umysł, jak i mózg, a przy okazji zmienić całe życie… na lepsze, rzecz jasna. Kto się skusi?

Książkę kupić możecie na stronie wydawnictwa pod adresem bit.ly/2fFYB0D

Źródło:

R. Hanson. (2016). Szczęśliwy mózg. Wykorzystaj odkrycia neuropsychologii, by zmienić swoje życie. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne: Gdańsk.