Krwiak (łac. haematoma) jest to lokalne nagromadzenie się krwi w różnych strukturach tkankowych. W wyniku rozerwania naczynia krwionośnego krew opuszcza przestrzeń układu krążenia i wsącza się w przestrzeń innych obszarów ciała.
Z perspektywy neuropsychologa najbardziej istotne są krwiaki śródczaszkowe, czyli wycieki krwi z naczyń krwionośnych w przestrzeni zamkniętej czaszką.

Rodzaje krwiaków mózgowych

Biorąc pod uwagę specyficzną lokalizację krwotoku, można wyróżnić następujące rodzaje krwiaków:
1) krwiak nadtwardówkowy (łac. haematoma epidurale),
2) krwiak podtwardówkowy (łac. haematoma subdurale),
3) nieskoncentrowany obszar rozlewu krwi na skutek krwotoku podpajęczynówkowego (łac. haemorrhagia subarachnoidealis).

Specyficzne objawy i konsekwencje

Krwiak każdego rodzaju odznacza się specyficzną etiologią oraz zestawem objawów. Każdy z nich prowadzi też do konsekwencji natury neuropsychologicznej. W skrajnych przypadkach może dojść do zespołu nadciśnienia wewnątrzczaszkowego (na skutek tzw. efektu masy), którego kulminacją może być tzw. wklinowanie mózgu prowadzące do śmierci pacjenta.

W przypadku krwiaków nad- i podtwardówkowych występują specyficzne zaburzenia świadomości połączone z tzw. przerwą jasną (łac. intervallum lucidum), niedowłady połowiczne, czy śpiączka mózgowa. Przewlekłe krwiaki podtwardówkowe mogą dawać objawy w postaci zmian psychicznych, zaburzeń świadomości, afazji, ataksji i napadów padaczkowych.

Świadomość, mowa, stan emocjonalny, kontrola ruchowa, motoryka, wykonywanie programów ruchowych - oto funkcję umysłowe, wokół których koncentrują się zainteresowania neuropsychologii jako nauki i neuropsychologa jako praktyka. W przypadku krwiaków śródczaszkowych możemy mieć do czynienia z zaburzeniami łącznymi lub rozłącznymi wyżej wymienionych funkcji. Stąd wiedza o naturze krwiaków śródczaszkowych należy do tego fragmentu dziedziny symptomatologii, który powinien być dobrze znany każdemu neuropsychologowi.