Zespół móżdżkowy

Zespół móżdżkowy
Skutkiem uszkodzenia móżdżku jest wystąpienie zespołu charakterystycznych objawów neurologicznych. Stwierdza się wówczas zaburzenia chodu i równowagi oraz ataksję, czyli niezborność ruchową. Występuje także obniżone napięcie mięśni szkieletowych, zwane hipotonią mięśniową oraz drżenie zamiarowe, oczopląs i mowa skandowana.
 
Do uszkodzenia móżdżku może dojść na skutek nadużywania alkoholu, zatrucia lekami, urazów głowy, krwotoków do móżdżku, ropni móżdżku, czy też udarów i krwotoków mózgowych. Ponadto występuje u osób z encefalopatią Wernickego (w wyniku przewlekłego spożywania alkoholu), guzami i wadami wrodzonymi w obrębie tyłomózgowia (np. zespół Arnolda-Chiariego), stwardnieniem rozsianym, niedoczynnością tarczycy, chorobą Creutzfeldta-Jakoba i Wilsona oraz różnego typu ataksjami móżdżkowymi np. ataksja rdzeniowo-móżdżkowa i ataksja Friedreicha.
 
Zaburzenia chodu, równowagi i ataksja

Osoba z zespołem móżdżkowym porusza się niepewnie, chwiejnie na szerokiej podstawie. Z powodu trudności z utrzymywaniem równowagi, może częściej ulegać upadkom. Przypomina poruszanie się osoby pod wpływem alkoholu. Wykonywanie ruchów jest nieskoordynowane, co np. można ujawnić w badaniu neurologicznym podczas wykonywaniu przez pacjenta polecenia dotknięcia jednym palcem czubka swojego nosa. Badany nie jest w stanie trafić palcem na nos. Ataksja, czyli niezborność ruchowa polega na zaburzeniu współdziałania mięśni o przeciwstawnej funkcji. Jest ono niesynchroniczne.
 
Obniżone napięcie mięśniowe (hipotonia)

Mięśnie szkieletowe z obniżonym napięciem stają się wiotkie, „zbyt luźne”, co utrudnia utrzymywanie właściwej pozycji ciała i utrudnia stabilne poruszanie się. Hipotonie cechuje także osłabienie siły mięśniowej. Wystąpienie hipotonii u noworodków i dzieci, powinno skłonić lekarza do poszukiwania ich przyczyny, bowiem jest to objaw towarzyszący licznym chorobom uwarunkowanym genetycznie, neurologicznych i metabolicznych.
 
Drżenia zamiarowe

To objaw ataksji. Podczas wykonywania określonego ruchu np. podczas próby dotknięcia palcem czubka nosa, obserwowane jest drżenie ręki, bardziej nasilone, gdy ręka zbliża się do twarzy. Zatem, drżenie ujawnia się wtedy, gdy pacjent podejmuje jakąś czynność i nasila się podczas zbliżania kończyny do określonego celu. Ma zmienną amplitudę i jest zjawiskiem mimowolnym. Zwykle obejmuje kończyny górne. Drżenia zamiarowe łagodnieją i ustępują w spoczynku.
 
Oczopląs

Również należy do objawów ataksji. Polega na występowaniu rytmicznych, mimowolnych ruchów gałek ocznych w różnych kierunkach (obrotowe, pionowe, poziome). Jest obserwowany np. jako „drganie” gałek ocznych. Powoduje pogorszenie ostrości widzenia. Oczopląs wynika z zaburzeń napięcia mięśni oka.
 
Mowa skandowana

Jest także jedną z oznak ataksji. Chory wypowiada słowa dzieląc je na sylaby i źle akcentuje wyrazy. Przez to mowa nie jest płynna, ale spowolniała i „poszarpana”. Obserwuje się upośledzone modulowanie natężenia głosu. Pacjent może zacinać się na początku swojej wypowiedzi, która jest dla niego swego rodzaju „wysiłkiem”.
 
Drżenie zamiarowe, oczopląs i mowa skandowana to objawy należące do tzw. triady Charcota, która jest charakterystyczna dla stwardnienia rozsianego
(łac. sclerosis multiplex).

 
Aby stwierdzić uszkodzenie móżdżku, niezbędne jest wykonanie pełnego badania neurologicznego, a także badań obrazowych. W rezonansie magnetycznym głowy można najpełniej uwidocznić poszczególne fragmenty móżdżku. Leczenie objawów móżdżkowych jest wyłącznie symptomatyczne i zależy od choroby.
 
Na podstawie:

     1. Kozubski W., Liberski P. P. (red.). Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny.                   Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 130-133

  1. Rowland L. P., Pedley T. A. (red wyd. pol. Kwieciński H., Kamińska A. M.) Neurologia Merritta. Tom 3. Elsevier Urban&Partner. Wrocław 2014
  2. Manji H., Connolly S., Dorward N., Kitchen N., Mehta A., Wills A., Okswordzki podręcznik neurologii, Czelej, Lublin 2010
 
Odpowiednia długość i wysoka jakość snu ma fundamentalne znaczenie dla jakości życia. Sen jest procesem istotnym dla odnowien... czytaj więcej
Między jakością snu a uzależnieniami lekowymi istnieje współzależność – zmiany w jednym z tych procesów znajdują odzwierciedl... czytaj więcej
Tekst autorstwa Agnieszki Kawuli   „Niechcący podsłuchałam, jak tata mówił do dziadka: – Po prostu mózg umiera. Czy Pan rozum... czytaj więcej
Autorką tekstu jest dr Ewa Krawczyk, właścicielka i autorka bloga Sporothrix Odra uważana jest często za tzw. łagodną chorobę... czytaj więcej