Zapalenie mózgu spowodowane wirusem Saint Louis

Zapalenie mózgu spowodowane wirusem Saint Louis
Łatwość podróżowania sprawiła, że oprócz niezapomnianych wrażeń możemy ze swojej wyprawy przywieźć nieprzyjemną pamiątkę w postaci choroby infekcyjnej. Przykładową jest zapalenie mózgu spowodowane wirusem Saint Louis. Występuje na terenach centralnej i wschodniej części Stanów Zjednoczonych i w Argentynie [1]. Infekcję wywołuje wirus Saint Louis (ang. St. Louis encephalitis virus, SLEV). Choroba dotyczy ludzi i zwierząt [2].
 
Wirus Saint Louis
 
Należy do flawowirusów (które cechuje neurotropizm) i jest przenoszony przez komary: Culex tarsalis, C. quinquefasciatus i C. pipiens [3]. Wyróżnia się dwie postacie infekcji:
  • wiejską - występują głównie w zachodniej części USA, w której rezerwuarem wirusa są dzikie ptaki jak wróbel, gołąb, rudzik, modrosójka błękitna [4], zięba i inne wróblowate.
  • miejską - zwykle są notowane w centralno-zachodnich stanach USA, w dolinie Missisipi oraz w stanach wschodnich [3]
Nie jest możliwe przeniesienie infekcji z człowieka na człowieka przez kontakt bezpośredni [4]. Epidemie zapalenia mózgu o tej etiologii mogą występować nagle i przybierać duże rozmiary z uwagi na fakt, iż rezerwuarem wirusa są komary. Pierwsza epidemia zapalenia mózgu, w której wyizolowano wirus jako czynnik etiologiczny, wystąpiła w Saint Louis w 1933 r, stąd też nazwa wirusa. Do infekcji dochodzi zwykle latem i wczesną jesienią [3].
 
Czynniki ryzyka
 
  • wiek powyżej 70. roku życia i płeć męska,
  • ekspozycja (aktywność i wypoczynek) na terenach endemicznych,
  • miejsca zaniedbane pod względem higienicznym, ze słabszym dostępem do opieki medycznej i nikłą walką z komarami,
  • choroby współistniejące jak miażdżyca naczyń, choroby serca i nadciśnienie tętnicze zwiększają śmiertelność z powodu zapalenia mózgu [5].
 
Roczna zapadalność na zapalenie mózgu Saint Louis wynosi: 0.003-0.752 przypadków na 100.000 mieszkańców. Epidemie występują od sierpnia do października, jednak w miejscach o łagodniejszym klimacie zachorowania obserwowane są przez cały rok [6].
 
Objawy i diagnostyka
 
Infekcja zwykle przebiega bezobjawowo. Jeśli jednak objawy wystąpią, wówczas przypominają klasyczne objawy zapalenia mózgu. Czasem też pacjent prezentuje symptomy aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub nieswoistej choroby wirusowej [2].
 
Objawy zapalenia mózgu mogą wystąpić nagle, ale też bywają poprzedzane dolegliwościami prodromalnymi, jak bóle głowy, mięśni, gardła, gorączka, nudności i wymioty. Ból głowy stopniowo narasta i pojawia się sztywność karku. Do pozostałych objawów zaliczamy drżenia zamiarowe, obecność odruchów patologicznych, zaburzenia ze strony nerwów czaszkowych i splątanie. W zapaleniach mózgu Saint Louis o ciężkim przebiegu występują zaburzenia świadomości, w tym stany majaczeniowe, śpiączka i osłupienie, a także objawy ogniskowe. Rzadko dochodzi do wystąpienia napadów drgawkowych. Jeśli jednak wystąpią są niekorzystnym czynnikiem rokowniczym [2].
 
Zapalenie mózgu spowodowane charakteryzuje ostry przebieg. Do wyzdrowienia może dojść po około 3-4 tygodniach. Niestety walkę z chorobą zakończyć też zgon. Do powikłań po przebyciu infekcji zaliczamy bóle głowy, bezsenność, szybkie męczenie się i zaburzenia pamięci, które utrzymują się nawet do kilku lat. W przypadku 1/4 pacjentów, którzy wyzdrowieli stwierdza się porażenia nerwów czaszkowych, afazję, porażenie połowicze i zaburzenia chodu [2].
 
W diagnostyce należy wziąć pod uwagę wynik badania serologicznego (test IgM) i ewentualnie amplifikacji genomu wirusa. Obraz z rezonansu magnetycznego ujawnia zmiany w istocie czarnej. Różnicowanie podobne jak w przypadku końskiego niezapalenie mózgu [2].
 
Końskie zapalenie mózgu
 
Możliwości leczenia i profilaktyka
 
Nie ma skutecznego leczenia zapalenia mózgu wywołanego wirusem Saint Louis. Zalecane jest postępowanie objawowe, jak w przypadku innych postaci zapalenia mózgu [2, 3, 4].
Zapobieganie infekcjom wirusem Saint Louis odbywa się przez niszczenie przenosicieli wirusa i unikanie kontaktu z nimi oraz ochronę przed ukąszeniami. Należy ograniczyć przebywanie w godzinach wieczornych i porannych w miejscach żerowania komarów, a także zadbać by w najbliższym otoczeniu nie znajdowały się oczka wodne, fontanny, donice z kwiatami, czy poidła dla zwierząt. Jeśli jednak nie jest to możliwe, trzeba zadbać o właściwy ubiór podczas spacerów (długi rękaw i nogawki), zastosowanie repelentów i świec odstraszających komary, systematyczną wymianę wody w zbiornikach z wodą (np. wiadra i beczki z deszczówką) i sadzawkach, systematyczną wymianę ziemi w donicach z kwiatami oraz zamontowanie moskitier w oknach i drzwiach. Działania te mają na celu ograniczenie wabienia, ryzyka ukąszeń i rozmnażania się komarów. Nie ma żadnej szczepionki przeciwko zapaleniu mózgu Saint Louis [2, 3, 5].
 
Opracowano na podstawie:
  1. Spinsanti L.I., Díaz LA.,Glatstein N. et all. Human outbreak of St. Louis encephalitis detected in Argentina, 2005. J Clin Virol. 2008 May;42(1):27-33. doi: 10.1016/j.jcv.2007.11.022. Epub 2008 Jan 14.
  2. Rowland L. P., Pedley T. A. (red wyd. pol. Kwieciński H., Kamińska A. M.) Neurologia Merritta. Elsevier Urban&Partner. Wrocław 2014
  3. Opracowanie Głównego Inspektoratu Sanitarnego na temat zapalenia mózgu St. Louis.  http://gis.gov.pl Dostęp z dn. 30.03.2016 r.
  4. Halperin JJ. Encephalitis: Diagnosis and Treatment. New York, NY: Informa Healthcare; 2008.
  5. St. Louis Encephalitis Charurut Somboonwit et all http://emedicine.medscape.com Updated: Apr 16, 2015
  6. Reimann CA, Hayes EB, DiGuiseppi C, et al. Epidemiology of neuroinvasive arboviral disease in the United States, 1999-2007. Am J Trop Med Hyg. 2008 Dec. 79(6):974-9 
Odpowiednia długość i wysoka jakość snu ma fundamentalne znaczenie dla jakości życia. Sen jest procesem istotnym dla odnowien... czytaj więcej
Między jakością snu a uzależnieniami lekowymi istnieje współzależność – zmiany w jednym z tych procesów znajdują odzwierciedl... czytaj więcej
Tekst autorstwa Agnieszki Kawuli   „Niechcący podsłuchałam, jak tata mówił do dziadka: – Po prostu mózg umiera. Czy Pan rozum... czytaj więcej
Autorką tekstu jest dr Ewa Krawczyk, właścicielka i autorka bloga Sporothrix Odra uważana jest często za tzw. łagodną chorobę... czytaj więcej