Pierwsza pomoc w udarach mózgu

Pierwsza pomoc w udarach mózgu
Udar niedokrwienny jest najczęstszą chorobą naczyniową mózgu, która doprowadza do niepełnosprawności ruchowej. Jeśli ratunek nie nadejdzie szybko, szanse na powrót do względnie normalnego funkcjonowania maleją. W każdym stanie zagrożenia życia najistotniejszy jest czas i szybkie działanie - zarówno świadków zdarzenia, jak i profesjonalistów medycznych.
 
W przypadku udarów niedokrwiennych najcenniejsze są „złote” 4,5 godziny od wystąpienia objawów udaru.,  W tym czasie powinno być wdrożone leczenie trombolityczne. Niestety,  z powodu zbyt późnego pojawiania się pacjentów w szpitalu lekarze w dalszym ciągu zmuszeni są do rezygnacji z tej nowoczesnej metody leczenia. Dzieje się tak z powodu nieznajomości podstawowych objawów udaru lublekceważenia ich przez chorego, jego rodzinę i współpracowników . przez co opóźnia się wdrożenie procedur ratunkowych Jest to niekorzystne dla pacjenta i może okazać się tragiczne w skutkach.
 
Objawy, które mogą świadczyć o udarze mózgu
 
  • zmiany w odczuwaniu twarzy i kończyn np. mrowienia i drętwienia w jednej połowie ciała (połowa twarzy, ręka, noga po tej samej stronie),
  • nagłe osłabienie siły mięśni przejawiające się np. w osłabieniu kończyn, niemożnością ich poruszania, a także opadaniem kącika ust,
  • mowa bełkotliwa, trudności ze zrozumieniem słów przez poszkodowanego,
  • zaburzenia widzenia, widzenie niewyraźne, ślepota,
  • nagłe trudności w chodzeniu, trzymaniu równowagi,
  • ostry ból głowy pojawiający się bez uchwytnej przyczyny, zawroty głowy,
  • zaburzenia orentacji w czasie, miejscu, co do własnej osoby; zaburzenia świadomości, utrata przytomności.

 

Jak pomóc osobie przechodzącej udar?
 
Przede wszystkim, aby skutecznie i szybko pomóc osobie mającej udar, trzeba znać powyższe objawy. Jeśli opisują one stan osoby poszkodowanej, niezwłocznie należy wezwać pogotowie ratunkowe, dzwoniąc pod numer 112 (dyspozytorowi należy podać miejsce, powiedzieć, co się dzieje, wyjaśnić, że podejrzewamy udar i odpowiadać na jego pytania). Kolejne ważne czynności polegają na zabezpieczeniu funkcji życiowych osoby poszkodowanej:
 
1. Jeśli chory jest przytomny, układamy go w pozycji na boku, by uniknąć zachłyśnięcia treścią pokarmową i śliną (możliwe zaburzenia połykania). Zapewniamy dostęp świeżego powietrza, rozpinamy uciskające elementy odzieży (np. krawat, pasek). Staramy się odprawić zainteresowanych gapiów, którzy nie tylko budzą u poszkodowanego lęk, ale przeszkadzają w czynnościach ratunkowych i tłumią dostęp świeżego powietrza.
 
2. Obserwujemy stan ogólny poszkodowanego (odgłosy świadczące o oddechu - oddech może być normalny lub przyspieszony, głośny, chrapliwy; ruchy klatki piersiowej - dzięki czemu widzimy, że mięśnie oddechowe pracują i poszkodowany oddycha, znieruchomienie klatki piersiowej może świadczyć o zatrzymaniu oddechu; zabarwienie skóry - może być blada, zaróżowiona, a gdy dochodzi do zatrzymania krążenia i oddechu - blado-sina; może być też zimna i wilgotna, co może sugerować hipoglikemię).
 
3.Utrzymujemy kontakt słowny z chorym tak długo, jak to możliwe. Jednak nie powinniśmy go zbędnie zagadywać, a pytania konstruować tak, by uzyskiwać odpowiedzi przeczące lub twierdzące. Bełkotliwa, niezrozumiała dla nas mowa, może stanowić czynnik stresujący dla poszkodowanego. Stan świadomości poszkodowanego może w każdej chwili ulec zmianie - od pobudzenia  przez splątanie aż do do śpiączki.
 
4. Jeśli doszło do zatrzymania pracy serca, podejmujemy resuscytację krążeniowo-oddechową, którą zwykło się potocznie nazywać reanimacją. Swoje działania rozpoczynamy od 30 uciśnięć mostka, mniej więcej w połowie jego długości. Następnie, jeśli chcemy, wykonujemy dwa wdechy ratunkowe (metodą usta-usta) lub stale uciskamy klatkę piersiową z częstotliwością około 100 uciśnięć na minutę. Taki cykl kontynuujemy przez 2 minuty, po czym sprawdzamy, czy nie powrócił oddech u poszkodowanego. Jeżeli stale nie powraca, kontynuujemy resuscytację do przyjazdu karetki i przejęcia poszkodowanego przez jej załogę.
 
Po przyjeździe pogotowia ratunkowego zdajemy szczegółową relację ze zdarzenia. Informujemy o zaobserwowanych objawach i podjętych działaniach. Dalsze czynności przejmuje zespół ratowników medycznych.
 

Opraowano na podstawie:

  1. Wardlaw J.M. Et all. Thrombolysis for acute ischaemic stroke. Cochrane Database Syst Rev. 2014 Jul 29;7:CD000213. doi: 10.1002/14651858.CD000213.pub3
  2. Kozera G. et all. Pierwsza pomoc u pacjentów z udarem mózgu. Forum Medycyny Rodzinnej 2007, tom 1, nr 1, 11–16 

 
 

Odpowiednia długość i wysoka jakość snu ma fundamentalne znaczenie dla jakości życia. Sen jest procesem istotnym dla odnowien... czytaj więcej
Między jakością snu a uzależnieniami lekowymi istnieje współzależność – zmiany w jednym z tych procesów znajdują odzwierciedl... czytaj więcej
Tekst autorstwa Agnieszki Kawuli   „Niechcący podsłuchałam, jak tata mówił do dziadka: – Po prostu mózg umiera. Czy Pan rozum... czytaj więcej
Autorką tekstu jest dr Ewa Krawczyk, właścicielka i autorka bloga Sporothrix Odra uważana jest często za tzw. łagodną chorobę... czytaj więcej