Guzy mózgu to nieprawidłowe struktury rozwijające się w obrębie jamy czaszki. Czaszka, określana potocznie jako „kostna puszka”, chroni mózg przed urazami i innymi czynnikami zewnętrznymi. Zatem jeśli dochodzi do wytworzenia w jej obrębie jakiejkolwiek masy; nowotworowej lub nienowotworowej, zaobserwujemy mniej lub bardziej specyficzne objawy. Będą one wynikały m.in. ze zwiększenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego. Ponadto mogą im towarzyszyć symtomy związane z lokalizacją guza.
Pierwotne guzy mózgu występują pięciokrotnie częściej u dorosłych, niż u dzieci. U dzieci zaś, mózg jest drugą w kolejności lokalizacją, w której może narosnąc guz. Warto wiedzieć, że większość guzów u dorosłych ma charakter przerzutowy i u około 1/5 chorych z nowotworową chorobą układową dochodzi do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego.
Za główną przyczynę guzów mózgu uznaje się destrukcyjne oddziaływanie promieniowania jonizującego (rentgenowskie i gamma).
Ze względu na lokalizację, guzy mózgu podzielono na:
*Namiot móżdżku, to struktura anatomiczna częściowo oddzielająca tylny dół czaszki od pozostałej jamy czaszki. Jest utworzony przez wypustkę opony twardej.
Dolegliwości związane z obecnością guza mózgu mogą być uogólnione i „pozbawione wartości lokalizacyjnej”. Dzieje się tak wówczas, gdy guz doprowadził do poważnego obrzęku mózgu (z nadciśnieniem wewnątrzczaszkowym) i wodogłowia.
Podobnie jak w przypadku wzmożonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego, osoba chora odczuwa ból głowy. Ból ten może obejmować całą głowę lub jedną z półkul – wskazując precyzyjnie na umiejscowienie guza. Co istotne, ból nasila się w nocy, a zwłaszcza w godzinach porannych. Po spionizowaniu ustępuje w ciągu kilku godzin. Objaw ten jest często lekceważony przez chorych. Zwykle w ich wywiadzie chorobowym jest następująca relacja: „Obudził mnie ból głowy. Wstałem, wziąłem tabletkę. Chwilę posiedziałem/pospacerowałem po pokoju. Czując poprawę położyłem się dalej spać.” Ból głowy złagodniał, ponieważ doszło do obniżenia wzmożonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego. Wzięcie tabletki przeciwbólowej i jej rzekoma skuteczność stały się swego rodzaju „maską” dla guza mózgu.
Jeśli guz rośnie powoli lub występuje w płacie czołowym bądź ciemieniowym mózgu, wówczas pojawiają się napady drgawkowe. Szczególnie często napady padaczkowe towarzyszą glejakom.
Nudności i wymioty są objawem wzmożonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego. Często też wskazują na lokalizację guza w tylnej jamy czaszki.
Guz mózgu może rozwijać się w jego różnych obszarach. Wtedy obserwujemy bardziej charakterystyczne objawy miejscowe:
W diagnostyce guzów mózgu wykorzystywane są techniki obrazowania. Badaniem z wyboru jest rezonans magnetyczny głowy z podaniem środka kontrastującego. Aby ocenić przerzuty nowotworowe do kości – niezbędne są klasyczne zdjecia rentgenowskie, tomografia komputerowa, rzadziej PET (ang. positron emission tomography, pol. pozytonowa tomografia emisyjna). Jeśli wysunieto podejrzenie chłoniaka pierwotnego – rozważa się wykonanie punkcji lędźwiowej i pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego do badań cytologicznych. Leczenie guzów mózgu obejmuje chemioterapię, radioterapię, operacje neurochirurgiczne, radiochirurgię stereotaktyczną oraz terapię polegającą na połączeniu kilku metod. Leczenie objawowe opiera się na przyjmowaniu indywidualnie dawkowanego preparatu deksametazonu.
Literatura:
|
|
|
|
|
|
