Niefarmakologiczne leczenie choroby Alzheimera

Niefarmakologiczne leczenie choroby Alzheimera
Leczenie farmakologiczne choroby Alzheimera powinno być wspomagane różnorodnymi metodami rehabilitacji, terapii zajęciowej i psychoterapii. Dzięki nim możliwe jest zmniejszenie niektórych objawów neuropsychiatrycznych, a co najważniejsze – wypełnienie czasu wolnego osobie chorej i jej aktywizacja, przez co zapobiegamy nudzie i bezczynności. Niefarmakologiczne sposoby leczenia pacjentów z chorobą Alzheimera mogą też wpłynąć na poprawę funkcji poznawczych i zachowania.

Rehabilitacja ruchowa
 
Początkowo osoby z chorobą Alzheimera nie wymagają rehabilitacji ruchowej. Wystarczy, że ich opiekunowie zadbają o aktywność fizyczną w ciągu dnia. Mogą to być proste czynności jak np. sprzątanie, pomoc w kuchni, w ogrodzie, wspólne spacerowanie, gimnastyka, zachęcanie do samodzielnego mycia, ubierania się, spożywania posiłków. Celem takich działań jest maksymalne wydłużenie okresu, w którym człowiek jest samodzielny oraz zapobieganie upadkom. Z biegiem czasu warto też zasięgnąć porady u fizjoterapeuty i rozważyć wyjazd do sanatorium lub na turnus rehabilitacyjny.
 
Terapia zajęciowa
 
Jej celem jest podtrzymanie normalnego funkcjonowania, wypełniania dotychczasowych ról oraz wzmacnianie poczucia „przydatności” w rodzinie i wśród bliskich. Można wykorzystać w tym celu różne formy arteterapii, w tym muzykoterapię, choreoterapię, dramatoterapię oraz malowanie, obcowanie ze sztuką, czy też lepienie z gliny. Ciekawymi formami terapii są również hortiterapia (leczenie z wykorzystaniem kwiatów, w ogrodzie), animaloterapie (z psem, kotem), silwoterapia (terapia podczas spacerów po lesie), talasoterapia (nad morzem) oraz światłoterapia (dzięki której możliwe jest np. poprawienie nastroju). Nie należy zapominać o treningach relaksacyjnych. Terapia zajęciowa pozwala utrwalać czynności, które osoba chora potrafi jeszcze prawidłowo wykonać i odtworzyć te, których wykonanie zostało ograniczone lub uniemożliwione przez chorobę.
 
Terapia kognitywna
 
To aktywny rodzaj terapii ukierunkowanej na poprawę pamięci i sprawności intelektualnej. Obejmuje także terapię orientacji w rzeczywistości, polegającą na informowaniu o otaczającej rzeczywistości, a więc o miejscu, dacie, godzinie i porze dnia. Poleca się prowadzenie pamiętników i terminarzy. Chory jest uczony z nich właściwie korzystać. Terapią orientacji w rzeczywistości jest także aktywne oglądanie programów informacyjnych, słuchanie aktualnych audycji radiowych, czy rozmawianie na temat bieżących wydarzeń.
 
Terapia reminiscencyjna
 
Zwana terapią wspomnieniową, polega na wykorzystywaniu w terapii miłych wspomnień zdarzeń z przeszłości. Służą temu np. wspólne oglądanie zdjęć, rozmawianie na temat przeżyć i doświadczeń, opowiadania, anegdoty, przeglądanie prasy z dawnych czasów, pamiątek rodzinnych, przedmiotów, ubrań, które chory zachował z przeszłości i wiąże z nimi sentyment.
 
Terapia walidacyjna
 
Celem terapii walidacyjnej jest poprawa samopoczucia pacjenta oraz stymulowanie właściwych zachowań społecznych. Polega na potwierdzaniu spostrzeżeń pacjenta, nawet jeśli są one nierealistyczne. Dzięki niej chory ma szanse odczuć, że jest rozumiany i akceptowany. Należy jednak unikać konfrontacji ze spostrzeżeniami pacjenta, a gdy jest ona nieunikniona, spróbować przekierować uwagę pacjenta na inny temat.
 
Terapia środowiskowa
 
To tworzenie przyjaznego i bezpiecznego otoczenia dla osoby chorej. Możliwe jest wtedy zmniejszenie lęku pacjenta oraz normalizowanie relacji człowieka ze środowiskiem, zapobieganie jego wyobcowaniu i zaniechania wypełniania dotychczasowych ról społecznych. Terapia polega na wspieraniu niezależności i samodzielności chorego, towarzyszeniu mu, a także współpracy w grupie np. w ramach ośrodków pobytu dziennego.
 
Terapia poznawczo-behawioralna
 
Wydaje się być szczególnie ważna u chorych z zaburzeniami pamięci i zachowania. Może polegać m.in. na eliminowaniu nieprawidłowych zachowań, a wzmacnianiu pożądanych (np. poprzez nagradzanie, dodatkowe „przywileje”). Inne metody terapii poznawczo-behawioralnej to szkolenie opiekuna „w strategiach behawioralnych zmniejszających nasilenie depresji u chorego poprzez zwiększenie ilości czynności pozytywnych” oraz uczenie rozwiązywania problemów chorego, co pozwoli zmniejszyć lub zniwelować objawy depresyjne [2].
 
Na podstawie:

  1. Długosz-Mazur E. et all. Niefarmakologiczne metody postępowania u chorych z otępieniem. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013, Tom 19, Nr 4, 458–462
  2. Kiejna A. et all. Standardy leczenia otępień. Psychogeriatria Polska, 2008;5(2):59-94 
  3. Cameron D. A., Psychiatria crash course, Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2009 (wydanie polskie I pod redakcją Sławomira K. Sidorowicza) 
4
Odpowiednia długość i wysoka jakość snu ma fundamentalne znaczenie dla jakości życia. Sen jest procesem istotnym dla odnowien... czytaj więcej
Między jakością snu a uzależnieniami lekowymi istnieje współzależność – zmiany w jednym z tych procesów znajdują odzwierciedl... czytaj więcej
Tekst autorstwa Agnieszki Kawuli   „Niechcący podsłuchałam, jak tata mówił do dziadka: – Po prostu mózg umiera. Czy Pan rozum... czytaj więcej
Autorką tekstu jest dr Ewa Krawczyk, właścicielka i autorka bloga Sporothrix Odra uważana jest często za tzw. łagodną chorobę... czytaj więcej