To miała być zwykła tomografia komputerowa. Nietrudno sobie wyobrazić w jakim szoku byli włoscy lekarze kiedy po podaniu midazolamu pacjentowi znajdującemu się w stanie minimalnej świadomości (MCS -minimally conscious state) ten zaczął nawiązywać kontakt z otoczeniem.
Nie trwało to długo - efekt utrzymywał się zaledwie dwie godziny, ale umożliwiło pacjentowi rozmowę z rodziną i lekarzami. Mężczyzna jednak nie zdawał sobie sprawy ze swojego stanu. W następnych tygodniach pacjenta poddano kolejnym badaniom, w tym EEG - przed i po podaniu midazolamu.
 

MCS - z czym właściwie mamy do czynienia?

MCS to zaburzenie o podłożu neurologicznym, które objawia się ograniczoną świadomością pacjenta. W przeciwieństwie do przetrwałego stanu wegetatywnego w MCS możliwy jest prosty werbalny lub niewerbalny kontakt z pacjentem.
W przypadku tego konkretnego pacjenta, 43-letniego mężczyzny, MCS było skutkiem wypadku samochodowego. Stan chorego został początkowo oceniony na 4 w skali GCS (Glasgow Coma Scale). Tomografia komputerowa wykazała uszkodzenia w regionie skroniowo-wyspowym i w istocie białej tylnego rogu bocznej komory mózgu.
Po dwóch latach od wypadku pacjent został poddany rutynowemu badaniu - tomografii komputerowej, lecz w celu uniknięcia komplikacjo zamiast zwykle używanego propofolu zastosowany został midazolam.
W celu potwierdzenia, że to właśnie midazolam był powodem "przebudzenia" pacjenta powtórzono próbę tym razem obserwując nie tylko zachowanie chorego, ale i zapis EEG.
Jak się okazało, kilka minut po podaniu leku mężczyzna znów był w stanie rozmawiać i rzeczowo odpowiadać na pytania.
Podczas EEG zaraz po podaniu leku stwierdzono znaczny wzrost siły fal mózgowych w pasmach delta, theta i beta przy równoczesnym wzroście niskich i wysokich częstotliwości. Wykazano również, że midazolam zmniejsza niższe częstotliwości fal w przednich regionach kory, a zwiększa wyższe częstotliwości tylnych obszarów kory.
 

Rozwiązanie czy kolejne zagadki?

Przebudzenie pacjenta ze stanu minimalnej świadomości dzięki tak powszechnemu środkowi, jakim jest midazolam z pewnością można uznać za fenomen. Ponadto możliwe, że właśnie odkryto, iż MCS może współwystępować z katatonią - midazolam jest bowiem agonistą receptorów GABA A z grupy benzodiazepin, a jak już wcześniej wykazano - pacjenci z katatonią reagują na tego typu leki.
W medycynie otworzyły się nowe drzwi, lecz odpowiedzi na jedno pytanie niosą ze sobą kolejne. Czy na pewno mamy do czynienia ze współwystępowaniem MCS i katatonii? A ze specyficzną formą katatonii, która "udaje" MCS? Na razie nie znamy odpowiedzi na te pytanie, ale z pewnością możliwe jest rozpoczęcie kolejnych badań i być może wdrożenie nowej terapii.
 

Źródło: 
Carboncini, M., Piarulli, A., Virgillito, A., Arrighi, P., Andre, P., Tomaiuolo, F., Frisoli, A., Bergamasco, M., Rossi, B., Bonfiglio, L. (2014). A case of post-traumatic minimally conscious state reversed by midazolam: Clinical aspects and neurophysiological correlates. Retrostative Neurology and Neuroscience, 32, 767-787.