Tradycyjna elektroencefalografia to neurofizjologiczne nieinwazyjne badanie polegające na rejestracji spontanicznej aktywności mózgu. Podobnie jak w EKG (elektrokardiografia) – służącym do oceny pracy serca, aktywność mózgu jest zbierana przez elektrody powierzchniowe, które są odpowiednio rozmieszczone na głowie. Zapis EEG jest odzwierciedleniem przestrzenno-czasowego uśrednienia synchronicznych potencjałów pobudzających i hamujących, powstających w połączonych neuronach korowych. W wybranych chorobach badanie ma wartość diagnostyczną, a w innych przypadkach jest niezbędne w monitorowaniu stanu neurologicznego. Elektroencefalografia jest badaniem zlecanym przez lekarza i wykonywanym przez wykwalifikowany personel medyczny.
 
Kiedy wykonywane jest EEG?
 
EEG ma zastosowanie w diagnostyce następujących chorób:

 
Badanie nie ma znaczenia w diagnostyce stwardnienia rozsianego, bólów głowy, niepełnosprawności umysłowej i psychoz. Monitoring EEG wykonywany jest także podczas pewnych operacji chirurgicznych. Ciąża nie stanowi przeciwwskazania do wykonania badania.
 
Przygotowanie pacjenta do badania
 
Do pracowni EEG pacjent powinien się zgłosić wyspany i po lekkim posiłku (aby nie dopuścić do hipoglikemii). W przeddzień badania i w dniu badania nie wolno spożywać alkoholu i innych środków psychoaktywnych lub nasennych (każde odstawienie leków powinno być skonsultowane z lekarzem kierującym na EEG). Odradza się także napoje zawierające kofeinę jak np. kawa, mocny napar czarnej herbaty, napoje energetyzujące oraz typu cola. Włosy powinny być umyte. Odradza się stosowanie w dniu badania pianek, lakierów, gum, brylantyn i żeli do włosów.
 
Opis procedury
 
Badanie przeprowadzane jest w wyciszonym, przyciemnionym i przyjaznym gabinecie. Pacjent powinien leżeć i być odprężony. Atmosfera w gabinecie powinna być taka, by pacjent poczuł się senny. EEG to badanie długotrwałe i może potrwać nawet godzinę. Pacjent powinien poinformować osobę wykonującą badanie, jakie leki przyjmuje na stałe. Zostaje też poinstruowany, że ma zgłaszać wszelkie niepokojące objawy, które mogą wystąpić podczas EEG np. osłabienie, bóle głowy.
Osoba wykonująca badanie odtłuszcza skórę głowy, w miejscach, w których będą umieszczone elektrody, a następnie pokrywa je specjalnym żelem przewodzącym i przykłada kolejno elektrody, najczęściej według Międzynarodowego Układu 10-20. W układzie tym wykorzystywane są cztery anatomiczne punkty orientacyjne: nasion (z przodu głowy), inion (z tyłu głowy) i punkty przeduszne.
 
Podczas wykonywania EEG pacjent może zostać poproszony o aktywniejszy udział w badaniu, m.in. poprzez:
- wykonanie szybkich oddechów, czyli doprowadzenie do hiperwentylacji przez około 3 minuty, po której jest rejestrowany zapis EEG (pomocne w diagnozowaniu dziecięcej padaczki z napadami nieświadomości),
- fotostymulację, która jest wykonywana za pomocą stroboskopu; pacjent ma zamknięte i/lub otwarte oczy, a 30 cm nad centrum jego pola widzenia wykonywane są błyski świetlne (w ten sposób stwierdza się lub wyklucza fotowrażliwość),
- deprywację snu – wówczas pacjent jest proszony o to, by nie spał przez dobę poprzedzającą badanie (niewyspanie zwiększa podatność na wystąpienie napadu),
- zgodę na indukowanie snu za pomocą leków, do czego dochodzi rzadko.
Po wykonaniu badania pacjent może pójść do domu i włączyć się w swój rytm dnia.
 
Co niepokoi w zapisie EEG?
 
Na chorobę wskazują wyładowania napadowe, uogólnione lub ogniskowe zwolnienie, brak prawidłowej czynności podstawowej oraz zjawiska okresowe w elektroencefalogramie.
Wynik badania EEG pacjent otrzymuje w wersji papierowej – razem z zapisem czynności bioelektrycznej mózgu dostaje opis wykonany przez lekarza specjalizującego się w elektroencefalografii.
 
Opracowano na podstawie:

Manji H., Connolly S., Dorward N., Kitchen N., Mehta A., Wills A., red. nauk. wyd. pol. Barycki J. Oksfordzki podręcznik neurologii, Czelej, Lublin 2010 (publikacja angielska: 2007)