Trudno myśleć, kiedy boli głowa. Charakter dysfunkcji poznawczych w przebiegu migreny

Trudno myśleć, kiedy boli głowa. Charakter dysfunkcji poznawczych w przebiegu migreny
Osłabienie funkcji poznawczych podczas migrenowych bólów głowy jest zjawiskiem powszechnym, chociaż badania naukowe w tym obszarze charakteryzują się dużą niespójnością. Gil-Gouveia i in. (2015) dokonali systematycznego przeglądu literatury opisującej to zagadnienie. Przeszukano największe bazy publikacji naukowych, a następnie w oparciu o restrykcyjne kryteria wybrano dziesięć artykułów. Opisują one funkcjonowanie poznawcze osób cierpiących na migreny (podczas ataku) w porównaniu z ich funkcjonowaniem podczas epizodów wolnych od bólu lub z osobami niecierpiącymi na bóle głowy.

Wyniki analizy
 
Analiza przeprowadzonych dotychczas badań rzuca pewne światło na rodzaj zaburzeń poznawczych pojawiających się podczas ataków migreny. Wyniki badania określonych funkcji różnią się w zależności od przyjętego schematu badania oraz zastosowanych narzędzi. Niemniej jednak, zauważono osłabienie uwagi u osób z migrenowym bólem głowy. Potwierdzają to wyniki testu uwagi mierzącego czas reakcji (procedural reaction time), Testu Ciągłego Wykonywania (Continous Performance Test) służącego pomiarowi zdolności do koncentracji i selektywnej uwagi oraz Testu Posnera (Posner Paradigm) pozwalającego m.in. na ocenę zdolności do przełączania uwagi. Warto jednak zauważyć, że badania przy użyciu innych testów takich jak np. Test Łączenia Punktów (Trial Making Test) lub Test Stroopa (Stroop Test) nie wykazały istotnych różnic.
U osób z migrenowym bólem głowy odnotowano istotny spadek w obszarze szybkości przetwarzania poznawczego (testy mierzące czas reakcji). Słabsze wykonanie dotyczyło niektórych testów badających pamięć roboczą oraz zdolności matematyczne. W oparciu o przeprowadzone testy (czas reakcji prostej, zadanie Posnera) stwierdzono dysfunkcje w zakresie przetwarzania wzrokowo-przestrzennego. Nie zauważono natomiast słabszego wykonania zadań opartych na percepcji i organizacji wzrokowej. Wyniki testów badających pamięć odznaczają się dużym zróżnicowaniem – niektóre z nich wskazują na zaburzenia pamięci wzrokowej i werbalnej. Ogólna ocena funkcjonowania poznawczego dokonana za pomocą Testu Mini-Mental (MMSE) oraz przesiewowego badania zdolności poznawczych (Cognitive Capacity Screening Examination – CCSE) wskazuje natomiast na generalnie słabsze wykonanie zadań przez osoby z migreną.
 
Dyskusja

Pomimo bardzo dokładnego wykonania opisywanej tutaj metaanalizy posiada ona znaczące ograniczenia uniemożliwiające jednoznaczne wyciąganie wniosków dotyczących odpowiedzi na postawione pytanie. Wynikają one przede wszystkim z różnic metodologicznych w przeprowadzonych badaniach.  Zróżnicowanie wyników osiąganych w osobnych testach mierzących te same grupy funkcji poznawczych mogą sugerować, że opisywane dysfunkcje są bardzo subtelne. Rozbieżność wyników może być co prawda efektem istnienia rzeczywistych różnic, ale prawdopodobne jest także to, że może wynikać z szeregu zmiennych zakłócających takich jak: współistniejące choroby (zaburzenia nastroju, zaburzenia lękowe), stosowane środki farmakologiczne, efekty wynikające z powtórnego użycia tych samych testów neuropsychologicznych. Sami autorzy przyznają, że obecne dane nie są wystarczające do tego, by potwierdzić istnienie jakiegoś specyficznego wzoru zaburzeń poznawczych związanych z migreną. Opublikowany przegląd jest jednak bardzo wartościowy – przede wszystkim dlatego, że podejmuje temat, który w praktyce klinicznej często bywa odkładany na dalszy plan.
 
Literatura:
Gil-Gouveia, R., Oliveira, A.G., Martins, I.P. (2015). Assessment of cognitive dysfunction during migraine attacks: a systematic review. Journal of Neurology 262(3), 654-665. 

Naukowcy wywołali halucynacje wzrokowe u myszy, wykorzystując światło do stymulacji niewielkiej liczby komórek w mózgu. Badan... czytaj więcej
Muzykę wykorzystywano w leczeniu różnych stanów chorobowych, dotykających zarówno ciała, jak i psychiki, od zarania ludzkości... czytaj więcej
Klasyczne zastosowanie DBS – choroba Parkinsona Głęboka stymulacja mózgu (ang. deep brain stimulation, DBS) jest metodą z obs... czytaj więcej
W celu zapobiegania wielu patologiom wynikającym z siedzącego trybu życia Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby ćwiczenia... czytaj więcej