Specyfika zaburzeń uwagi w przebiegu Choroby Wilsona

Specyfika zaburzeń uwagi w przebiegu Choroby Wilsona

Choroba Wilsona jest bardzo rzadko występującym i silnie uwarunkowanym genetycznie schorzeniem, związanym z zaburzeniami metabolizmu miedzi w organizmie. Patomechanizm tej choroby polega na tym, że nadmiar niemetabolizowanej miedzi początkowo odkłada się w wątrobie, a później wraz z krwioobiegiem dociera przede wszystkim do nerek, kości, rogówki oka i w końcu – do mózgu. Skutkuje to zaburzeniami funkcji wątroby oraz zróżnicowanymi objawami neurologicznymi, a nawet typowo psychiatrycznymi ( Hoogenraad, 1997, za: Iwański i in., 2014).
(od redakcji: Szczegółowo pisaliśmy na temat tego zaburzenia w artykule Joachima Kowalskiego p.t. "Choroba Wilsona")

Poszczególne przypadki choroby Wilsona różnią się pod względem stopnia pojawiających się w ich przebiegu objawów neurologicznych, które u części chorych mogą nie występować w ogóle. W zakres wspomnianych objawów wchodzą między innymi: sztywność postawy, drżenie spoczynkowe, dystonia (mimowolne ruchy powodujące nienaturalne wyginanie i skręcanie różnych części ciała) oraz dyzartia (Członkowska i in., 2007; Machado i in., 2006, za: Iwański i in., 2014). Autorzy opisanego poniżej badania przeprowadzili analizę specyfiki zaburzeń uwagi u chorych na chorobę Wilsona, uwzględniając jednocześnie obecność objawów neurologicznych lub ich brak.

Przebieg badania

W badaniu wzięło udział 67 osób z diagnozą choroby Wilsona, poprzedzoną szczegółowymi badaniami. Osoby badane przydzielono do jednej z dwóch grup – osób z przejawami objawów neurologicznych o łagodnym i umiarkowanym nasileniu oraz grupy osób nie wykazujących takich objawów. Ponadto przebadano 43 zdrowe osoby znajdujące się w grupie kontrolnej. Do oceny funkcjonowania uwagi użyto Testu Uwagi Codziennej (Test of Everyday Attention – TEA), który umożliwia badanie zdolności do długotrwałej koncentracji, uwagę selektywną oraz podzielność i przełączanie uwagi. W celu określenia stopnia zaawansowania objawów neurologicznych, zbadano pacjentów Ujednoliconą Skalą Choroby Wilsona (The Unified Wilson’s Disease Rating Scale – UWDRS). Szczegółowo zadbano o kontrolę czynników zakłócających, w tym wpływ dysfunkcji ruchowych na wykonanie niektórych podtestów mierzących różne aspekty uwagi.
 

Wyniki

Osoby, u których w przebiegu choroby Wilsona pojawiły się objawy neurologiczne, osiągnęły istotnie niższe wyniki we wszystkich podskalach testu. Najsłabiej funkcjonujących komponentem uwagi w tej grupie chorych było jej przełączanie w obecności bodźców wzrokowych oraz kolejno – podzielność uwagi i jej wybiórczość. W grupie badanych, którzy nie wykazywali objawów neurologicznych, istotnie obniżony był jeden komponent uwagi – zdolność do długotrwałej koncentracji. Analiza statystyczna wykazała także, że wyniki żadnego z podtestów TEA nie były znacząco związane z wynikami UWDRS. Może to świadczyć o tym, że dysfunkcje poznawcze i neurologiczne rozwijają się niezależnie od siebie.
 

Dyskusja

Zasadniczą zaletą przeprowadzonych badań jest wysoki stopień ich szczegółowości –pomiar kilku osobnych komponentów dał możliwość wnioskowania o tym, jaki charakter mają zaburzenia uwagi w chorobie Wilsona. Jest to cenna wskazówka dla pracy klinicznej. W przebiegu tego schorzenia zwyrodnieniu ulegają przede wszystkim jądra podstawy, wzgórze, móżdżek oraz obszary pnia mózgu. Za specyficzne zaburzenia uwagi odpowiadają głównie uszkodzenia w podkorowych obwodach przedczołowych. Z kolei problemy z długotrwałą koncentracją, które występują w grupie chorych nie cierpiących na objawy neurologiczne, mogą - zdaniem autorów – być pierwszym objawem łagodnej encefelopatii wątrobowej. Ważna jest zatem szybka i sprawna diagnoza, która pozwoli rozpocząć leczenie i podjąć działania kompensacyjne. Szeroki zakres dysfunkcji poznawczych pojawiających się w chorobie Wilsona sprawia, że diagnoza i rehabilitacja neuropsychologiczna mają dla chorych wyjątkowe znaczenie.
 

opracowała: Łucja Kudła

Źródło:

  • Iwański Sz., Seniów J., Leśniak M., Litwin T., Członkowska A. (2014). Diverse Attention Deficits in Patients With Neurologically Symptomatic and Asymptomatic Wilson’s Disease. Neuropsychology , 29, 25–30.

Literatura:

  • Członkowska, A., Tarnacka, B., Möller, J. C., Leinweber, B., Bandmann, O., Woimant, F., & Oertel, W. (2007). Unified Wilson’s Disease Rating Scale—A proposal for the neurological scoring of Wilson’s disease patients. Polish Journal of Neurology and Neurosurgery, 41, 1–12.
  • Hoogenraad, T. (1997). Wilson’s disease. London, United Kingdom: W. B. Saunders.
  • Machado, A., Chien, H. F., Deguti, M. M., Cançado, E., Azevedo, R. S., Scaff, M., & Barbosa, E. R. (2006). Neurological manifestations in Wilson’s disease: Report of 119 cases. Movement Disorders, 21, 2192–2196.

 

Naukowcy wywołali halucynacje wzrokowe u myszy, wykorzystując światło do stymulacji niewielkiej liczby komórek w mózgu. Badan... czytaj więcej
Muzykę wykorzystywano w leczeniu różnych stanów chorobowych, dotykających zarówno ciała, jak i psychiki, od zarania ludzkości... czytaj więcej
Klasyczne zastosowanie DBS – choroba Parkinsona Głęboka stymulacja mózgu (ang. deep brain stimulation, DBS) jest metodą z obs... czytaj więcej
W celu zapobiegania wielu patologiom wynikającym z siedzącego trybu życia Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby ćwiczenia... czytaj więcej