Zazwyczaj nie mamy problemów z rozpoznaniem naszych znajomych i członków rodziny w tłumie nieznanych twarzy. Są jednak osoby, które mają z tym duży kłopot. Ludzie z prozopagnozją nie potrafią rozpoznawać twarzy. Nie oznacza to, że nie pamiętają skąd znają daną osobę – osoby te mają swoistą „ślepotę” twarzy, a osoby znajome wydają się im obce. W skrajnych przypadkach nie rozpoznają członków najbliższej rodziny lub nawet samego siebie. Na tak nasiloną formę prozopagnozji cierpi ok. 2% społeczeństwa. Jednak szacuje się, że łagodniejsza forma występuje u 10% społeczeństwa. Czyli co dziesiąta osoba co prawda rozpoznaje członków swojej rodziny i przyjaciół, ale ma problemy z rozpoznaniem twarzy dalszych znajomych lub osób niedawno poznanych.

Osoby z prozopagnozją wypracowały sobie inny system rozpoznawania ludzi. Wskazówkami, którymi się posługują mogą być: gestykulacja, głos, sposób chodzenia, charakterystyczne cechy twarzy (np. odstające uszy, nietypowe okulary) lub kontekst (poznaje swojego nauczyciela, jeśli jest w szkole). Kolejną rzeczą są charakterystyczne ruchy twarzy – to, że mogą być one wskazówką przy rozpoznaniu znajomych osób, zaobserwowano początkowo w ogólnej populacji. Postanowiono zatem sprawdzić, czy ludzie z prozopagnozją rozwojową (DP, developmental prosopagnosia) potrafią zrobić użytek z tego typu wskazówki. W prozopagnozji rozwojowej deficyty są obecne od dzieciństwa, przy jednoczesnym braku uszkodzeń mózgu. Natomiast prozopagnozja nabyta występuję w wyniku uszkodzenia w obszarze skroniowo-potylicznym kory mózgowej, zwłaszcza w regionie zakrętu wrzecionowatego.

W badaniu wzięło udział osiem osób z DP i 14 osób bez takiej przypadłości. Mieli oni za zadanie rozpoznawać twarze sławnych osób – materiał bodźcowy składał się z obrazów 30 znanych i 10 nieznanych ludzi. Każda twarz była prezentowana dwa razy: w postaci filmiku i jako nieruchomy obraz. Eksperyment był przeprowadzony w dwóch seriach. W pierwszej serii połowa twarzy była statyczna a druga ruchoma, w drugiej serii – twarze statyczne z pierwszej serii pokazano jako filmik, a twarze ruchome jako obrazy.

Analiza wariancji ANOVA wykazała, że wszyscy uczestnicy lepiej radzili sobie z rozpoznawaniem sławnych osób na filmikach niż nieruchomych fotografiach, F(1,20)=7.44, p=0.013. Test U Manna-Whitneya potwierdził, że osoby z DP gorzej radziły sobie od osób z grupy kontrolnej jeśli chodzi o rozpoznawanie statycznych twarzy,  U (n₁ = 13, n₂ =9) =32.5, p= .044. Różnicy jednak nie było, gdy zadaniem było rozpoznanie twarzy na filmiku – obydwie grupy radziły sobie równie dobrze, U (n1 = 13, n2 = 9) = 43.5, p =0.332. Osoby z DP lepiej sobie radziły z filmikami niż bodźcami statycznymi jedynie w pierwszej serii, p=0.021, a nie drugiej, p=0.441 (analiza Wilcoxona).

Badanie to dotyczy wskazówek, które mogą pomóc ludziom z prozopagnozją rozwojową lepiej rozpoznawać twarze. Autorzy nie podają jednak mechanizmów, które byłyby odpowiedzialne za ten efekt. Na pewno ta kwestia powinna być poruszona przy przyszłych badaniach tego typu. Kolejne badanie powinno objąć większą liczbę osób z DP. Przy tak małej próbie, jak w omawianym badaniu, trudno wyciągać wnioski dotyczące całej grupy klinicznej. Skąd możemy wiedzieć, że ogół osób z prozopagnozją zazwyczaj lepiej rozpoznaje twarze, które się ruszają, skoro sprawdzono to zaledwie na 8 osobach? Badanie, chociaż na bardzo małej próbie, podsuwa ciekawy pomysł, że zwracanie uwagi na charakterystyczne ruchy może pomóc ludziom z prozopagnozją lepiej rozpoznawać twarze.
 
 
Źródło: Bennetts, R.J., Butcher, N., Lander, K., Udale, R., Bate, S. (2015) Movement Cues Aid Face Recognition in Developmental Prosopagnosia. Neuropsychology, vol. 29, no. 6, 855-860.